#35. Myśli znane i nieznane... (odsłona 9)

Stanisław Grzesiuk (1918-1963) – polski pisarz i pieśniarz (zwany także bardem z Czerniakowa), z zawodu elektromechanik. Autor popularnej, autobiograficznej trylogii literackiej – Boso, ale w ostrogach, Pięć lat kacetu i Na marginesie życia. Popularyzator przedwojennego folkloru czerniakowskiego. Działacz społeczno-lewicowy, antyklerykał i ateista.  

Dziś mija 50 rocznica jego śmierci. Bardzo barwna postać. Potrafił opowiadać o trudnych sprawach z właściwym sobie humorem, barwnym choć bardzo prostym językiem i niesamowicie ciekawie. Oto parę próbek jego wypowiedzi:

"Taką ja mam po ojcu zasadę życiową: Boso, ale w ostrogach. "/ „Boso ale w ostrogach”

"A jednak. Trzy lata nie piję. Na pijanych patrzę z litością, jak na ludzi chorych i nieszczęśliwych. Każdy przypomina mi o tym, że tak niejeden raz wyglądałem. Są jeszcze tacy, którzy namawiają do picia, inni nie namawiają i nie pozwalają namawiać. Większość natomiast nie daje wiary zapewnieniom o abstynencji. Kiedy wreszcie uwierzą? Po czterech, po sześciu latach? Kiedy wreszcie uwierzą, że pętla nie musi się zaciągnąć, jeśli jest w człowieku ambicja?!" /”Na marginesie życia”

"Martwienie się to ciężka praca, która nikomu jeszcze nie pomogła, ale niejednemu zaszkodziła." / „Na marginesie życia”

"Powiedział mi kiedyś kolega, że największe zwycięstwo to zwyciężyć samego siebie." /”Na marginesie życia”

"I tu mi powiedział coś tak mądrego, co stało się dla mnie nauką i dewizą mojego postępowania do końca życia. Powiedział zdziwionym tonem: „To ty na mnie liczysz? Och, jaki ty jesteś głupi. Naucz się w życiu liczyć tylko sam na siebie.”. Tu miał rację. Przestałem liczyć na ludzi, więc tym większą radość sprawia mi każdy przypadek ludzkiej życzliwości i bezinteresownej pomocy." / „Pięć lat kacetu”

"(…) i zobaczył, że taki baran stoi i rozgląda się, przyłożył mu już tak dobrze, że długo pamiętał i żeby to było ostrzeżeniem dla innych, że trzeba uczciwie i wydajnie pracować. Aby jak najprędzej dostać się do nieba przez komin krematoryjny, ku chwale Trzeciej Rzeszy." / „Pięć lat kacetu”

"Zawsze znajdzie się jakiś typ, który będzie się prosił, żeby go stuknąć w ryja, i nie sposób takiemu odmówić" / „Pięć lat kacetu”

"Przed wojną i po wojnie nigdy nie bluźniłem tak, jak bluźniłem w obozie. Krzyczeli nieraz na mnie kupą: „Zamknij mordę, czego ty tak bluźnisz” – „To wy módlcie się za siebie i za mnie, a ja będę klął za siebie i za was wszystkich” – odpowiedziałem."

"Pomocną rękę należy podać tym, którzy mądrze walczą, a nie mogą dać sobie rady." /”Pięć lat kacetu”

"W niebie musi być chyba lepiej niż w obozie, bo nikt jeszcze stamtąd nie uciekł. "/ „Pięć lat kacetu”

"Wartość ludzkiego życia równała się wartości dziennej, głodowej porcji chleba."/ „Pięć lat kacetu”

"Z tej awantury dał mi ojciec taką naukę: - Pamiętaj - powiedział - jak zaczepisz kogoś, to już ja ci wleję. - Mówiąc to podsadził mi pod nos swoją ciężką, wielką pięść. - Jeśli pobijesz słabszego - też ci wleję. Ale jak tobie ktoś wejdzie w drogę, to gryź, drap, zabij, a nie daj się, bo tu jest takie życie, że jak pozwolisz sobie wejść na głowę wielkiemu, to za dwa tygodnie już każdy szczeniak będzie chciał wejść." / „Boso ale w ostrogach”

"Powiedz, mała, kogo ja się mogę bać, jak ja sam siebie się nie boję." / „Boso ale w ostrogach”

Ja swoją przygodę ze Stanisławem Grzesiukiem rozpoczynałam od "Pięciu lat kacetu". Wam również serdecznie polecam tę wspaniałą powieść.

Stanisław Grzesiuk - Pięć lat kacetu.

Wydawnictwo: Książka i Wiedza

Oprawa: miękka

Rok wydania: 2010

Stron: 412

Książka odsłania niezwykle szczere własne reakcje, własną filozofię przetrwania, opisuje zachowania współwięźniów z obozu koncentracyjnego. Nikt przed Grzesiukiem nie opisała tak dokładnie brutalnej prawdy, jacy ludzie przeżywali te lata mordowni i głodu i co robili na co dzień, żeby przetrwać.